جوش و آکنه یکی از مشکلاتی است که همه افراد در همه سنین ممکن است دچار آن شوند. البته در نوجوانی این جوش‌ها شدید‌تر هستند. در این مطلب به عوامل موثر در بوجود آمدن و تشدید آکنه می پردازیم.
آیا سن در بوجود آمدن جوش و آکنه موثر است؟
تقریبا اولین جوش و آکنه در سنین بلوغ روی صورت بوجود می‌آید، دلیل بوجود آمدن آکنه در این سنین، به هورمون‌ها ربط دارد. البته بعضی افراد در سنین کودکی هم جوش‌هایی روی صورت یا بدن خود می‌بینند که باید گفت عامل تمام این‌نوع جوش‌ها هم هورمون‌ها هستند. این جوش‌ها در صورت افراد تغییراتی ایجاد می‌کنند که روی اعتما به نفس فرد، تاثیر منفی خواهد داشت. همچنین تغییرات هورمونی در سنین کودکی تا نوجوانی ممکن است باعث بوجود آمدن جوش روی بدن نیز بشود. در قسمت شانه و سینه معمولا جوش بیشتر است. ولی در مواقع بسیاری افراد سال های بلوغ را گذرانده‌اند و در سن بین بیست تا سی سال درگیر آکنه و جوش هستند ولی معمولا این شدت بعد از سی سالگی از بی می رود. اما این دلیل نمی شود که جوش‌ها را به حال خود رها کنیم تا به سی سالگی برسیم. اولین ضرر جوش‌ها، ظاهر آزار دهنده آنهاست که مستقیما بر زیبایی و اعتماد به نفس شما تاثیر می‌گذارد و بعد از آن با رها کردن جوش به حال خود ممکن است حتی بعد از بهبودی، اسکار و جای جوش برای همیشه روی پوست بماند. پس هرگز بیخیال از کنار جوش رد نشوید.
آیا هورمون در تشدید آکنه تاثیر دارد؟
دلیل ایجاد جوش بر روی پوست، بسته شدن فولیکول است. با زیاد شدن هورمون مردانه(هورمون هیدروتسترون) تکثیر سلول پوستی در قسمت بالای فولیکول زیاد می شود و سطح آن را ضخیم‌تر می‌کند در نتیجه التهاب در سطح پوست بوجود می‌آید. پس مشخص شد که یکی از عوامل مهم ایجاد و تشدید آکنه، زیاد شدن این هورمون مردانه در بدن است.حالا بهتر است بررسی کنیم که چه عواملی با این هورمون دست به دست هم می‌دهند و آکنه را زیاد‌تر می‌کنند.
چربی پوست و تشدید آکنه
وقتی پوست چرب باشد به این معنی است که غدد چربی فعال‌تر از حالت نرمال هستند. و حالا حدس بزنید چه چیزی باعث ترشح بیشتر چربی می‌شود بله، هورمون مردانه. الان متوجه شدید که چطور عوامل تشدید کننده آکنه از هم ناشی می‌شوند. وقتی این ترشحات چربی در سطح پوست زیاد شود. باز هم سطح فولیکول را می بندند و باعث می شوند جوش‌ها بوجود بیایند. البته همیشه چربی پوست فقط به خاطر هورمون نیست و افراد ممکن است به صورت سرشتی پوست چرب داشته باشند ولی استفاده از لوازم آرایش نا مناسب هم می‌تواند به این چربی پوست دامن بزند. همچنین اگر در محیطی هستید که رطوبت و آلودگی زیاد است، این ترکیبات با چربی پوست مخلوط می‌شود و باز هم فولیکول ضخیم و جوش!
میکروب‌ها و تشدید آکنه
یک نوع باکتری بی‌هوازی به نام پروپیونیوم در ساختار فولیکول وجود دارد که گاهی با زیاد شدن این باکتری، سیستم ایمنی شروع به دفاع می‌کند و التهابات پوستی یا همان جوش ایجاد می‌شود. باز هم در اینجا رد پای تاثیر هورمون مردانه را خواهیم دید. این هورمون طی فرآیندی، باعث زیاد شدن باکتری موجود در فولیکول می‌شود. البته دلایل دیگری هم ممکن است به زیاد شدن این باکتری در فولیکول کمک کند. بی تحرکی، یکی از عوامل مهم در تکثیر این باکتری است.
غیر از این نوع باکتری که به صورت طبیعی تا اندازه‌ای در فولیکول وجود دارد، میکروب‌های دیگری هم می‌توانند باعث جوش و آکنه شوند. البته اگر بخواهیم تمام میکروب‌های موثر در ایجاد جوش پوستی را نام ببریم، تعداد آنها بسیار زیاد است ولی اگر شما در محیطی مانند بیمارستان‌ها مشغول به کار هستید، بهتر است نکات بهداشتی را بیشتر رعایت کنید.
استرس و تشدید آکنه
در زندگی امروز یکی از عوامل جدانشدنی از ما، استرس و اضطراب است. شاید تا الان متوجه شده‌اید که در دوره های هیجانی و استرس شدید، آکنه و جوش‌ها بیشتر می شوند. یکی از بیماری‌های روان تنی همین جوش بخاطر استرس است. یعنی بدلیل فشار هایی که سیستم عصبی با آن درگیر می شود تاثیرات روی پوست نمایان می گردند. جالب است بدانید که گاهی استرس هم میزان هورمون مردانه را بالامی‌برد ودوباره همان موضوع تکراری هورمون مردانه.
تغذیه و تشدید آکنه
معمولا وقتی جوش می‌زنید، دیگران به شما می گویند حتما غذای خیلی چرب خورده‌ای، چه مقصری بهتر از تغذیه؟ ولی واقعیت این است که بر اساس تحقیقات دانشمندان، تاثیر تغذیه در بوجود آمدن جوش کاملا مشخص نیست. البته طی مقایسه تغذیه افراد دارای جوش و افراد بدون جوش، مشخص شده که مصرف میوه و سبزیجات تا حد زیادی باعث می شود که التهابات پوستی کاهش پیدا کند. پس می‌توانیم نتیجه بگیریم که اگر دچار جوش و آکنه هستید، با مصرف هله هوله و فست فود احتمالا جوش‌ها تشدید خواهند شد. پس بهتر است تغذیه سالم داشته باشید و نتیجه آن را در دراز مدت ببینید.
مشکلات کبدی و تشدید آکنه
تحقیقات و نشانه‌های صد در صدی از ارتباط کبد با سلامت پوست وجود ندارد ولی برخی متخصصان طب سنتی اعتقاد دارند که اگر کبد شما درست کار نکند آکنه و جوش تشدید می‌شود.
نور خورشید و تشدید آکنه
از هر متخصص پوستی سوال کنید به شما می‌گوید که بدون کرم ضد آفتاب از خانه خارج نشوید. کسانی که مشکلات پوستی ماند التهاب و جوش در صورت دارند باید نکات مربوط به ضد آفتاب را جدی‌تر بگیرند. نور مستقیم خورشید بر روی پوست باعث می‌شود که رادیکال‌های آزاد در فعالیت طبیعی پوست اختلال ایجاد کنند. همچنین اگر پوستتان دچار آکنه است حتما از ضد آفتاب بدون چربی و ضد آکنه استفاده کنید.
مواد آرایشی و تشدید آکنه
خانم‌ها در هر سنی باشند اطلاعات زیادی درباره محصولات آرایشی دارند. کرم‌ها و پودر‌های آرایش هر چقدر هم با کیفیت باشند برای پوست عوارضی ایجاد می‌کنند. یکی از عوارض آنها، چرب کردن پوست و بستن منافذ فولیکول‌هاست. همان طور که در عنوان‌های قبلی گفتیم چربی پوست و بسته شدن فولیکول می تواند باعث بروز جوش آکنه شود و در افرادیکه دچار این مشکل هستند، صد در صد آکنه بیشتر تشدید می‌شود.
نکات دیگر در تشدید جوش و آکنه
همه مواردی که گفته شد از عوامل موثر در بوجود آمدن و تشدید جوش هستند ولی به این موارد هم توجه کنید:
- اشتغال در مکان‌هایی که آلودگی محیطی زیاد است.
- عوامل ارثی و ژنتیکی.
- نژاد
- آب و هوا
- اضافه وزن
- تداخل دارویی یا عوارض جانبی بعضی از دارو‌ها.